woensdag 11 november 2009

Librarian 2.0: wil de echte bibliothecaris nu opstaan?

The mist of time

Helder. Dat is een woord waar Nederlanders nogal van houden. Vlamingen hebben meer moeite met dat woord, ze zijn minder ‘recht door zee’.
En helder is een begrip als ‘Bibliotheek 2.0’ nog niet echt. Niet voor believers, en ook niet voor non-believers. Met als gevolg dat compleet in tegenstelling tot het concept ervan de ‘omgekeerde Copernicaanse revolutie’ (zie verder) binnen de bibliotheek in een niet-aanvalszone is terechtgekomen omdat niemand precies weet waarover men praat. Algemene principes worden uitgezet en test-cases opgestart (proficiat Kalmthout voor je lichtend voorbeeld!), maar meer algemeen dringen meer de principes van ‘Bibliotheek 2.0’ in het bibliotheekweefsel door dan de praktische toepassingen ervan. De nieuwe bibliohteekchefs staan met andere woorden nog niet aan het fornuis.

‘Omgekeerde Copernicaanse revolutie’?

De zon bewees Copernicus is het midden van het zonnestelsel en de planeten draaien eromheen. Helder. Dat stond tegenover het geocentrische wereldbeeld waar de mens en de aarde geacht worden het centrum van het heelal te vormen. Bibliothecarissen zijn nog veelal aanhangers van het Copernicaanse beeld (wat wetenschappelijk juist bleek te zijn). Laat de mensen maar naar de bibliotheek komen. Jan Klerk (Jan tweepuntnul) verwoordt de tegenbeweging als volgt: ‘Mijn stellige overtuiging is dat je veel kunt winnen door met je diensten naar die plekken toe te gaan waar de gebruikers zitten in plaats van te wachten tot ze naar jou toekomen’. En hij voegt er aan toe dat ‘… de bibliotheeksector veel laat liggen en … ‘De bibliotheek heeft alles in huis om op die ontwikkeling (naar Bibliotheek 2.0, red.) in te springen, maar laat dat vooralsnog na.’ (Bibliotheekblad 4, 2008)

United we stand

Mondiaal gesproken hebben bibliotheken al een hele weg afgelegd op weg naar het concept ‘Librarian 2.0’. Getuige mijn onderzoekingen in ‘LibWorm’ die 186668 hits opleverde.


Mother and child reunion

Toeval wil dat uitgerekend vandaag 11 november (herdenkingsdag van het einde van de Eerste Wereldoorlog) volgend liedje van Paul Simon mijn aandacht trok: ‘No I would not give you false hope On this strange and mournful day But the mother and child reunionIs only a motion away’. Een ‘mournful day’ zeker, 11 november namelijk. Maar over welke ‘Mother and child reunion’ gaat het hier? Het oude en het nieuwe bibliotheekdenken, Coperinicaans of Post-Copernicaans? Of om de convergentie tussen Web 2.0 en Library 2.0?
Niet echt evident dat laatste, zo bleek uit het artikel dat ik las en hier even wil bespreken: ‘Librarian 2.0 and the New Librarianship’ waarin de schrijver (Allan Cho) volgende anekdote belicht: ‘In 2007 Wikipedia has put Library 2.0 on probation as it did not view Library 2.0 as a legitimate concept’.
Valse start dus.
Over deze valse start geeft Cho ook nog enkele leuke details vrij. De term werd ‘uitgevonden’ door Michael Casey in 2005 die de twee termen ‘Business 2.0 en Web 2.0’ mengde.
Het begrip bekwam wereldwijde bekendheid door een publicatie in ‘Library Journal’ ‘Library 2.0: Service for the mext-generation library’ datzelfde jaar.

Bron afbeelding: http://www.cartoonstock.com/lowres/aba0779l.jpg

Ter plaatse rust

Cho legt verder uit wat ‘Bibliotheek 2.0’ verder inhoudt: ‘de gebruiker brengt ‘content en community’ in de bibliotheek, en webomgevingen worden in veel gevallen via content management systemen door bibliotheken beheerd en het is de gebruiker die de informatiestroom inbrengt.
User-centred dus gebruikersgericht , een visie die perfect past in de door bibliotheken toegepast marketingmix. De marketingmix zijnde de marktinstrumenten waarmee de bibliotheek de markt bewerkt dienen ook als gebruikersgericht te worden gezien. De producten zijn immers de ‘customer needs’, de prijs is precies de ‘cost to the consumer’, de plaats is de ‘convenience’ , de promotie is de ‘communication’ en het personeel ‘de customer care’. Allemaal elementen voor een user-oriented biblitoheekbeleid.
Bibliotheek 2.0 en marketing zijn dus nauw verweven, in zover dat de twee zouden kunnen schuilen onder een nieuwe hoedje, namelijk e-marketing (bekend is dat marketing zoveel meer is dan alleen maar promotie maken).
Jan Klerk (zie hoger) stelt het enigszins lapidair als volgt’ Als je gewend bent om snel een paar zoektermen in te vullen bij Google en dan je antwoord te krijgen, ga je niet in zo’n onhandige database neuzen’. En dat is het precies: ‘We gaan de boot missen als we zo door gaan’ stelt hij. Cho is iets genuanceerder: ‘ While Library 2.0 is still an evolving concept, it nonetheless is a necessary development that encourages both users and libraries to reposition themselves and their ideas about how a library functions. It ultimately helps libraries to grow and develop as a significant cultural institution for society’.

We zijn dus op de goede weg!

1 opmerking:

  1. 'The principle of least effort' is niet voor niets een 'principle' genoemd.

    BeantwoordenVerwijderen